Merhaba, bu yazımda sizlere Diskpart komut satırı aracı konusundan bahsedeceğim. Diskpart, Windows işletim sistemlerinde kullanılan güçlü bir komut satırı aracıdır. Disk yönetimi işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır ve diskleri, bölümleri (partition), hacimleri (volume) ve sanal diskleri yönetmenizi sağlar. DiskPart, GUI tabanlı Disk Yönetimi aracının sunduğu özelliklerin çoğunu ve daha fazlasını sunmaktadır.
DiskPart’ın Temel Özellikleri
Disk Seçimi ve Görüntüleme
- `list disk`: Sistemdeki tüm diskleri listeler. Her disk, bir numara ile tanımlanır.
- `select disk <disk_number>`: Belirli bir diski seçer. Seçilen disk üzerinde işlemler yapılabilir.
- `detail disk`: Seçilen diskin detaylarını gösterir.
Bölüm (Partition) Yönetimi
- `list partition`: Seçilen diskteki tüm bölümleri listeler.
- `select partition <partition_number>`: Belirli bir bölümü seçer.
- `create partition primary`: Seçilen diskte birincil bir bölüm oluşturur.
- `delete partition`: Seçilen bölümü siler. Bu işlem geri alınamaz, bu yüzden dikkatli olunmalıdır.
Hacim (Volume) Yönetimi
- `list volume`: Sistemdeki tüm hacimleri listeler.
- `select volume <volume_number>`: Belirli bir hacmi seçer.
- `assign letter=<drive_letter>`: Seçilen hacme bir sürücü harfi atar.
- `remove letter=<drive_letter>`: Seçilen hacimden sürücü harfini kaldırır.
Formatlama ve Dosya Sistemi
- `format fs=<file_system> quick`: Seçilen bölümü veya hacmi belirtilen dosya sistemi ile hızlı bir şekilde formatlar. Örneğin, `format fs=ntfs quick`.
Mount İşlemleri
- `assign mount=<path>`: Seçilen hacmi belirtilen bir klasör yoluna bağlar (mount eder). Bu, hacmin bir sürücü harfi yerine bir klasör yoluyla erişilebilir olmasını sağlar.
Sanallaştırma ve VHD Yönetimi
- `create vdisk file=<path> maximum=<size>`: Belirtilen boyutta bir sanal disk (VHD) oluşturur.
- `attach vdisk`: Belirtilen sanal diski sisteme bağlar.
- `detach vdisk`: Bağlı sanal diski sistemden ayırır.
DiskPart Kullanımına Dair İpuçları
Yedekleme: DiskPart ile yapılan işlemler genellikle geri alınamaz. Bu nedenle, önemli verilerinizi yedeklemek her zaman iyi bir fikirdir.
Dikkatli Kullanım: Yanlış bir disk veya bölüm seçmek veri kaybına neden olabilir. Her zaman doğru diski veya bölümü seçtiğinizden emin olun.
Yönetici Yetkileri: DiskPart, yönetici yetkileri gerektirir. Komut istemcisini yönetici olarak çalıştırdığınızdan emin olun.
DISKPART> list disk
Disk ### Status Size Free Dyn Gpt
——– ————- ——- ——- — —
Disk 0 Online 465 GB 1024 KB
Disk 1 Online 931 GB 0 B
Bu örnek, sistemdeki iki diski listeler. `Disk 0` ve `Disk 1` olarak tanımlanmıştır. Her bir disk üzerinde işlem yapmadan önce `select disk <disk_number>` komutunu kullanarak diski seçmeniz gerekir.
Diskpart, disk ve bölüm yönetimi için güçlü bir araçtır. Ancak, dikkatli kullanılmalıdır çünkü yanlış bir işlem veri kaybına neden olabilir. Diskpart ile çalışırken her zaman doğru diski veya bölümü seçtiğinizden emin olun ve önemli verilerinizi yedekleyin. Bu araç, özellikle GUI tabanlı araçların yetersiz kaldığı durumlarda veya otomasyon senaryolarında oldukça faydalıdır.
Disk Seçimi ve Görüntüleme
- `list disk`
Bölüm (Partition) Yönetimi
- `list partition`
Hacim (Volume) Yönetimi
- `list volume`
Formatlama ve Dosya Sistemi
- `format fs=ntfs quick`
Mount İşlemleri
- `assign mount=<path>`
Sanallaştırma ve VHD Yönetimi
- `create vdisk file=<path> maximum=<size>`
Basic Disk ve Dynamic Disk Nedir?
Basic Disk
- Geleneksel disk yapısıdır ve birincil bölümler (primary partitions) ve genişletilmiş bölümler (extended partitions) içerir. Her bir disk en fazla dört birincil bölüm veya üç birincil bölüm ve bir genişletilmiş bölüm içerebilir.
Dynamic Disk
- Daha gelişmiş bir disk yapısıdır ve birden fazla diski birleştirerek hacimler oluşturmanıza olanak tanır. Dynamic diskler, basit, aynalı, şeritli, genişletilmiş ve RAID-5 hacimleri destekler.
Basic Disk’ten Dynamic Disk’e Geçiş
Basic diskten dynamic diske geçiş, disk üzerindeki verileri kaybetmeden daha esnek bir disk yönetimi sağlar. Ancak, bu işlem geri alınamaz ve bazı eski işletim sistemleri dynamic diskleri tanımayabilir.
DiskPart’ı Başlatın
- Komut İstemi’ni yönetici olarak açın ve `diskpart` yazarak DiskPart’ı başlatın.
Diskleri Listeleyin
- `list disk` komutunu kullanarak sistemdeki diskleri listeleyin.
Dönüştürülecek Diski Seçin
- `select disk <disk_number>` komutunu kullanarak dönüştürmek istediğiniz diski seçin.
Dynamic Diske Dönüştürün
- `convert dynamic` komutunu kullanarak seçilen diski dynamic diske dönüştürün.
Dynamic Disk Özellikleri ve Kullanımı
- Dynamic diskler, daha fazla esneklik ve gelişmiş özellikler sunar:
- Basit Hacimler (Simple Volumes): Tek bir diskteki alanı kullanır.
- Aynalı Hacimler (Mirrored Volumes): Verileri iki diskte yansıtarak veri güvenliğini artırır.
- Şeritli Hacimler (Striped Volumes): Verileri birden fazla diske dağıtarak performansı artırır.
- Genişletilmiş Hacimler (Spanned Volumes): Birden fazla diskteki alanı birleştirir.
- RAID-5 Hacimleri: Verileri ve parite bilgilerini birden fazla diske dağıtarak veri güvenliğini ve performansı artırır.
Dynamic Disk Yönetimi
Dynamic diskler üzerinde çeşitli yönetim işlemleri yapabilirsiniz:
Hacim Oluşturma
- `create volume simple size=<size>` gibi komutlarla yeni hacimler oluşturabilirsiniz.
Hacim Silme
- `delete volume` komutuyla mevcut bir hacmi silebilirsiniz.
Hacim Genişletme
- `extend` komutuyla mevcut bir hacmi genişletebilirsiniz.
Yedekleme
- Dynamic diske geçiş yapmadan önce verilerinizi yedeklemek iyi bir fikirdir.
Uyumluluk
- Dynamic diskler, bazı eski işletim sistemleri tarafından tanınmayabilir. Bu nedenle, sisteminizin uyumluluğunu kontrol edin.
Geri Dönüş
- Dynamic diske geçiş işlemi geri alınamaz. Bu nedenle, kararınızı dikkatlice verin.
Diskpart ile basic diskten dynamic diske geçiş ve dynamic disk yönetimi, disklerinizi daha esnek ve verimli bir şekilde kullanmanızı sağlar. Ancak, bu işlemleri yaparken dikkatli olmalı ve verilerinizi yedeklemelisiniz.
Diskpart, disk yönetimi işlemlerinde oldukça esnek bir araçtır ve sürücü harfi tanımlama, disk tipini görüntüleme ve mount işlemleri gibi çeşitli görevleri yerine getirebilir.
Sürücü Harfi Tanımlamak
Sürücü harfi tanımlamak, bir hacmi (volume) belirli bir sürücü harfi ile ilişkilendirmenizi sağlar. Bu, dosya sistemine erişimi kolaylaştırır.
DiskPart’ı Başlatın
- Komut İstemi’ni yönetici olarak açın ve `diskpart` yazarak DiskPart’ı başlatın.
Hacimleri Listeleyin
- `list volume` komutunu kullanarak sistemdeki tüm hacimleri listeleyin.
Hacmi Seçin
- `select volume <volume_number>` komutunu kullanarak sürücü harfi atamak istediğiniz hacmi seçin.
Sürücü Harfi Atayın
- `assign letter=<drive_letter>` komutunu kullanarak seçilen hacme bir sürücü harfi atayın. Örneğin, `assign letter=E`.
Disk Tipini Görüntüleme
Disk tipini görüntülemek, bir diskin basic mi yoksa dynamic mi olduğunu belirlemenizi sağlar.
Diskleri Listeleyin
- `list disk` komutunu kullanarak sistemdeki diskleri listeleyin.
Diski Seçin
- `select disk <disk_number>` komutunu kullanarak tipini görüntülemek istediğiniz diski seçin.
Disk Detaylarını Görüntüleyin
- `detail disk` komutunu kullanarak seçilen diskin detaylarını görüntüleyin. Bu, diskin basic mi yoksa dynamic mi olduğunu gösterir.
Mount İşlemleri
Mount işlemi, bir hacmi belirli bir klasör yoluna bağlamanızı sağlar. Bu, hacmin bir sürücü harfi yerine bir klasör yoluyla erişilebilir olmasını sağlar.
Hacmi Seçin
- `select volume <volume_number>` komutunu kullanarak mount etmek istediğiniz hacmi seçin.
Mount İşlemini Gerçekleştirin
- `assign mount=<path>` komutunu kullanarak seçilen hacmi belirtilen bir klasör yoluna bağlayın. Örneğin, `assign mount=C:\MountPoint`.
Bu yazımda sizlere Diskpart komut satırı aracı konusundan detaylıca bahsettim. Faydalı olması dileğiyle.
