Merhaba, bu yazımda sizlere Acronis Disk Director 12.5 Kullanım konusundan bahsedeceğim. Acronis Disk Director 12.5, disk sürücülerini ve bölümleri yönetmek için geliştirilmiş kapsamlı ve kullanıcı dostu bir yazılımdır. Bir dizi güçlü araç sayesinde disk kullanımını optimize eder ve verileri güvende tutmaya yardımcı olur. Bu yazılım ile tek bir fiziksel disk üzerinde birden çok işletim sistemi veya dosya sistemi barındırmak için farklı bölümler oluşturmak mümkündür.
Sistem yöneticileri, verileri kaybetmeden mevcut bir bölümü hızlıca ikiye ayırma veya çöken bir sistemi harici bir ortamdan önyükleyip disk onarımı yapma gibi kritik işlemleri kolaylıkla gerçekleştirebilir. Özetle, Acronis Disk Director 12.5 profesyonel düzeyde disk yönetimi ihtiyaçları için güvenilir bir çözüm sunmaktadır.
Acronis Disk Director Kurulum
Acronis Disk Director 12.5, geniş bir Windows işletim sistemi yelpazesini destekler (Windows XP’den Windows 10’a; Windows Server 2003’ten 2016’ya kadar) (Yazılımın kurulumu için minimum 800 MHz hızında modern bir işlemci ve 256 MB RAM bellek gereklidir (1 GHz ve 512 MB önerilir). Yaklaşık 150 MB boş depolama alanı yeterli olup programı kullanmak için bir fare ve eğer önyüklenebilir medya oluşturulacaksa CD/DVD yazıcı veya USB bellek gibi ek donanımlar tavsiye edilir.
Kurulum Adımları
Kurulum işlemi oldukça basittir ve şu adımlardan oluşur.
- Kurulum dosyasını çalıştırın: Acronis Disk Director kurulum programını (setup) başlatın.
- Yüklemeyi başlatın: Açılan sihirbazda “Install Acronis Disk Director” seçeneğine tıklayarak kuruluma geçin.
- Lisans sözleşmesini kabul edin: Lisans anlaşmasını dikkatlice okuyup Kabul ediyorum seçeneğini işaretleyin.
- Lisans anahtarını girin: Satın alınan lisans anahtarınızı ilgili alana girin (deneme sürümü için bu adım atlanabilir)
- Kurulum kapsamını seçin: Yazılımın bu bilgisayardaki tüm kullanıcılara mı yoksa sadece mevcut kullanıcıya mı kurulacağını belirleyin.
- Yüklemeyi gerçekleştirin: Ayarları onayladıktan sonra Install/Proceed (İleri/Tamam) düğmesine basarak kurulum işlemini başlatın ve tamamlanmasını bekleyin.
Kurulum tamamlandıktan sonra, sistem gerektirdiği takdirde bilgisayarınızı yeniden başlatın. Ardından Acronis Disk Director 12.5 kullanıma hazır olacaktır.
Genel Özellikler
Acronis Disk Director 12.5, sistem yöneticilerinin diskleri üzerinde ihtiyaç duyabileceği pek çok işlemi tek bir arayüz altında toplamaktadır. Kullanıcı dostu grafik arayüzü sayesinde yöneticiler disk yapılandırmasını görsel olarak düzenleyebilir ve değişiklikleri uygulamadan önce önizleyebilir. Sol taraftaki “Actions and Tools” paneli, bölüm oluşturma veya silme, yeniden boyutlandırma, birleştirme, klonlama, biçimlendirme ve kurtarma gibi sık kullanılan işlemlere hızlı erişim sağlar. Bu kapsamlı araç seti, karmaşık disk operasyonlarını daha güvenli ve hatasız bir şekilde gerçekleştirmeye olanak tanır. Acronis Disk Director 12.5’in öne çıkan genel özellikleri aşağıda listelenmiştir:
- Disk Bölümlendirme ve Yönetimi
- Disk üzerinde yeni bölümler oluşturma, mevcut bölümü yeniden boyutlandırma, taşıma, kopyalama, birimleri birleştirme veya bölme gibi işlemleri veri kaybı olmadan gerçekleştirebilir. Ayrıca bölümlere sürücü harfi atama, birimi etkin (aktif) yapma, dosya sistemini (FAT16, FAT32, NTFS, Ext2/Ext3 vb.) biçimlendirme ve değiştirme gibi kapsamlı yönetim fonksiyonları da sunar Bu sayede disk yapısını organizasyonel ihtiyaçlara göre düzenlemek mümkündür.
- Disk Klonlama
- Bir diskin tamamının sektör bazında kopyasını alarak başka bir diske klonlama özelliği vardır. Bu özellik, işletim sistemi ve uygulamaları yeniden kurmaya gerek kalmadan tüm disk içeriğini yeni bir diske aktarmayı sağlar. Örneğin eski bir sürücüyü daha büyük bir diske veya HDD’den SSD’ye geçirirken klonlama işlemi kullanılabilir. (Not: Disk Director 12.5 şu an için yalnızca temel MBR disklerin klonlanmasını desteklemektedir; GPT diskler klonlama kapsamında değildir.
- Dinamik Disk ve Hacim Desteği
- Program, Windows’un dinamik disk özelliğini destekler. Temel diskleri dinamik disklere dönüştürerek birden fazla fiziksel diski bir araya getiren yayılmış (spanned) birimler veya birden çok disk üzerinde şeritli (striped) birimler oluşturabilirsiniz. Ayrıca veri yedekliliği için aynalanmış (mirrored) hacimler de oluşturulabilir (Acronis Disk Director 12.5). Bu sayede tek bir birimin boyutu bir disk kapasitesini aştığında birden çok disk kullanmak veya kritik verileri yansıtmak (mirror) mümkün hale gelir.
- Disk Dönüştürme ve Yapılandırma Araçları
- Acronis Disk Director, disklerin yapılandırmasını değiştirmeye yönelik gelişmiş dönüşüm araçları sunar. Örneğin, MBR diski GPT’ye veya GPT’yi MBR’ye dönüştürme olanağı vardır ve bu sayede disk bölümleme şemasını ihtiyaçlara göre değiştirebilirsiniz. Benzer şekilde, temel diski dinamik diske veya tam tersine dönüştürmek, bir birincil bölümü mantıksal bölüme çevirmek (veya tersini yapmak) tek birkaç tıklamayla gerçekleştirilebilir. Program ayrıca başka bir sistemden eklenmiş yabancı diskleri içe aktarma (import foreign disk) ve disk durumunu çevrimiçi/çevrimdışı olarak değiştirme imkanı da sunmaktadır. Bu esnek dönüşüm ve ayar özellikleri, farklı platform ve senaryolara uyum sağlama konusunda yöneticilere esneklik kazandırır.
- Veri Kurtarma (Recovery Expert)
- Disk Director içerisinde yer alan Acronis Recovery Expert aracı, yanlışlıkla silinen veya kaybolan disk bölümlerini kurtarmaya yardımcı olur. Özellikle temel MBR diskler üzerinde çalışarak, donanım arızası ya da zararlı yazılım saldırısı nedeniyle erişilemez hale gelen bölümleri tarar ve geri getirmeye çalışır. Kullanımı kolay bu kurtarma sihirbazı sayesinde kritik verilerin barındığı bölümler kazara silinse bile geri yüklenme şansı vardır.
- Önyüklenebilir Ortam Oluşturma
- Yazılım, sistem arızalarında kullanılmak üzere bir önyüklenebilir kurtarma medyası oluşturmayı mümkün kılar. Acronis Bootable Media Builder aracı ile CD/DVD veya USB bellek üzerinde bir kurtarma ortamı yaratılabilir. Bu ortam, bilgisayarınız işletim sistemi açılmadığında bile Disk Director’ı bağımsız olarak çalıştırıp diskler üzerinde işlem yapabilmenizi sağlar. Özellikle çökmüş bir sistemi ayağa kaldırmak, bölüm tablolarını onarmak veya yedek birimden sistemi başlatmak için bu özellik son derece faydalıdır. (Not: Acronis Disk Director 12.5, Windows 10 ön kurulum ortamı WinPE desteğiyle modern sistemlerde de önyükleme yapabilir.
- Disk Editörü
- Programla birlikte gelen Acronis Disk Editor aracı, sabit disk üzerinde düşük seviye düzenlemeler yapmaya izin verir. Bu araç ile disk içeriklerine doğrudan bayt düzeyinde erişerek gerektiğinde önyükleme kayıtlarını onarma, dosya ve klasör yapısındaki bozuklukları düzeltme veya bir diskten zararlı yazılım kodunu manuel olarak temizleme gibi ileri düzey işlemler gerçekleştirilebilir. Disk Editörü, deneyimli kullanıcılar ve sistem yöneticileri için adeta bir sektör-düzeyinde müdahale imkanı sağlayarak normal araçlarla çözülemeyen sorunların giderilmesine yardımcı olur.
- Yukarıdaki özelliklere ek olarak, Acronis Disk Director gerçekleştirilen tüm işlemlerin kayıtlarını (log) tutar ve olası hataların nedenlerini raporlayabilir. Ayrıca birimleri gizleme/gösterme, disk temizleme ve birleştirme (defrag) gibi bakım işlemleri de sunarak tam kapsamlı bir disk yönetim çözümü oluşturur.
Kullanım Senaryoları
Acronis Disk Director 12.5, geniş özellik seti ile çeşitli gerçek dünya senaryolarında sistem yöneticilerine yardımcı olabilir. Öne çıkan bazı kullanım senaryoları şunlardır:
- Disk Bölme ve Yeniden Boyutlandırma
- Mevcut bir bölümü ikiye ayırma veya birden fazla bölümü birleştirme ihtiyacında, Disk Director veri kaybı olmaksızın bu işlemleri gerçekleştirebilir. Örneğin, tek bir disk üzerinde hem işletim sistemi hem de veriler bulunuyorsa, yöneticiler bölümü küçültüp boş alanı ayırarak ikinci bir bölüm oluşturabilirler. Bu yeni bölüme farklı bir işletim sistemi kurulabilir ya da veriler taşınarak sistem ve veri diskleri ayrıştırılabilir. Böylece bir sunucuda çoklu işletim sistemi kurulumu için mevcut birimi bölerek ikinci bir OS yüklemek mümkün hale gelir. Acronis Disk Director’ın sağladığı sihirbazlar, bölme/birleştirme işlemlerini birkaç adımda güvenle tamamlayıp dosya sistemini otomatik olarak ayarlar.
- Veri Taşıma ve Donanım Yükseltme
- Bir sistem yöneticisi için eski bir diski daha yeni veya daha büyük bir diskle değiştirmek sık karşılaşılan bir görevdir. Acronis Disk Director’ın disk klonlama özelliği, bir diski birebir kopyalayarak bu geçişi sorunsuz hale getirir. Örneğin bir sunucunun HDD’sini SSD’ye yükseltirken, mevcut diski yeni diske klonlayarak tüm işletim sistemi, uygulamalar ve veriler “mere minutes” içinde taşınabilir. Bu senaryo, sistem kesinti süresini en aza indirerek hızlı bir donanım yükseltmesi yapılmasını sağlar. Klonlama sonrası hedef diski takıp sistemi başlatmak yeterli olacaktır.
- Sistem Yedekleme ve Kurtarma
- Disk Director doğrudan bir yedekleme yazılımı olmasa da, klonlama ve bölüm kopyalama özellikleri bir yedekleme stratejisinin parçası olarak kullanılabilir. Örneğin, kritik bir sunucunun sistem diskini periyodik olarak klonlayarak yedek bir disk imajı elde edilebilir. Olası bir disk arızasında klonlanan bu disk devreye alınarak hızlıca sistem ayağa kaldırılabilir.
- Ayrıca Acronis Disk Director, Acronis True Image 2019 gibi yedekleme yazılımları ile uyumlu çalışacak şekilde tasarlanmıştır; aynı önyükleme medyası üzerinde her iki ürünü kullanarak yönetilen birimleri yedeklemek ve geri yüklemek mümkündür. Bunun yanında, Disk Director’ın Recovery Expert aracı beklenmedik veri kayıplarında devreye girerek silinmiş bölümleri kurtarır. Önyüklenebilir medya desteği sayesinde de işletim sistemi açılmasa bile sistem yöneticisi kurtarma işlemlerini gerçekleştirebilir.
- Performans İyileştirme ve Bakım
- Zamanla diskler üzerinde yapılacak bakım işlemleri de Disk Director ile senaryolar arasındadır. Program içerisindeki birim birleştirme (defrag) aracı, dağınık durumdaki dosya bloklarını bir araya getirerek disk performansını artırmak için kullanılabilir. Özellikle yoğun veri yazma/silme operasyonları yapılan sunucu disklerinde periyodik birleştirme, daha tutarlı bir performans sağlar.
- Ayrıca bölüm boyutlarını ihtiyaca göre ayarlayıp boş alanı verimli kullanmak, ileride disk doluluğundan kaynaklı yavaşlamaları önleyebilir. Disk Director’ın sunduğu bu bakım senaryoları, sistem yöneticilerinin disk altyapısını sağlıklı ve verimli tutmasına yardımcı olur.
Performans Analizi
- Acronis Disk Director 12.5, sağladığı işlevleri mümkün olduğunca az sistem yükü ve yüksek hızla sunacak şekilde optimize edilmiştir. Gerçekleştirilen disk operasyonlarının hızı büyük ölçüde donanımın I/O performansına bağlı olmakla birlikte, yazılımın verimli algoritmaları sayesinde işlemler genellikle kısa sürede tamamlanır. Örneğin, bir diskin kopyalanması (klonlanması) işlemi, tüm işletim sistemi ve verilerle birlikte yeni diski dakikalar içinde kullanıma hazır hale getirebilmektedir.
- Benzer şekilde, bir diski temel tipten dinamik tipe dönüştürme veya bir birimi farklı bir diske taşıma gibi işlemler de oldukça hızlı ve kolaydır. Disk Director, bir bölüm oluşturma sihirbazında biçimlendirme ve etiketleme adımlarını otomatikleştirerek kullanıcı etkileşimini azaltır ve toplam işlem süresini kısaltır. Bu şekilde bir bölümü oluşturup kullanıma hazırlamak tek adımda gerçekleşir, zamandan kazanılır.
- Yazılımın sistem kaynakları üzerindeki yükü oldukça düşüktür. Minimum 256 MB RAM ve temel seviyede bir CPU ile çalışabilmesi, arka planda gereksiz kaynak tüketmediğini gösterir. Aktif bir disk işlemi yürütülmediğinde Disk Director herhangi bir hizmet olarak çalışmaz; yalnızca kullanıcı bir operasyon başlattığında disk üzerindeki okuma/yazma işlemlerini yönetir.
- Bu da sunucu sistemlerde diğer uygulamalarla çakışmadan veya performansı etkilemeden çalışabileceği anlamına gelir. Test ortamlarında yapılan bölüm kopyalama ve boyutlandırma işlemlerinde, Disk Director’ın operasyonları donanımın izin verdiği maksimum hızlarda gerçekleştirdiği ve işlem sırasında CPU kullanımının genellikle düşük seviyelerde seyrettiği gözlemlenmiştir.
- Programın içerdiği Disk Birleştirme (Defrag) ve optimizasyon araçları, doğrudan disk performansını iyileştirmeye yöneliktir. Dağınık durumdaki bir hacmi birleştirmek, dosya okuma/yazma sürelerini azaltarak özellikle mekanik disklerde belirgin bir hızlanma sağlar. Bu işlemler Disk Director arayüzünden kolayca başlatılabilir ve birleştirme işlemi arka planda ilerlerken siz diğer işlerinize devam edebilirsiniz. Sonuç olarak, Acronis Disk Director 12.5 hem aktif operasyonlarda hızıyla hem de sistem boşta iken kaynakları serbest bırakmasıyla performans açısından verimli bir araçtır.
