SSH Nedir?Linux Üzerine Bağlantı Nasıl Yapılır? Bu yazımızda SSH’ın ne olduğunu ve bu bağlantıyı kullanarak Linux sunucular üzerine nasıl bağlantı yapılır? Konularını cevaplayacağız. SSH bağlantı türü günümüzde oldukça sık bir şekilde kullanılmaktadır.
SSH bağlantısı, network üzerinde bulunan iki cihazın güvenlik kanalı üzerinden veri değişimi yapmasına izin veren bir network protokolüdür. Öncelikli olarak Linux ve Unix tabanlı sistemlere bağlanmak için kullanılmaktadır. SSH bağlantı türü, telnet gibi güvenlik yöntemleri olmayan network protokollerinin yerine kullanılmak amacıyla çıkarılmıştır. Çok kısa bir zaman içinde de kullanımı oldukça yaygın bir hale gelmiştir. Mesela telnet bağlantısı kullanıldığında, veri bağlantısı içerisinde parolası da görülebilir. Çünkü veri şifrelenmeden gönderilmektedir. Ancak SSH protokolü kullanarak yapmış olduğunuz bağlantılar, bütün veriler şifrelenir ve güvenlikli bir bağlantı sağlanmış olur.
SSH protokolü uzaktaki bilgisayarlar üzerine bağlanırken, şifreleme ve doğrulama algoritması kullanmaktadır. Genel olarak kullanım şekli, uzaktaki bilgisayara bağlanarak üzerinde komutlar çalıştırmak için kullanılmaktadır. SSH protokolü standart olarak TCP 22 numaralı portu dinlemektedir. Dolayısıyla SSH programı, uzak bilgisayara bağlantıyı kabul ederek SSH sunucusu ile bağlantıyı kuracaktır. SSH sunucusu ve SSH client uygulaması bütün modern işletim sistemleri üzerinde çalışabilmektedir.
SSH Kullanımı
SSH kullanabilmek için Windows işletim sistemi üzerine kurulum yapılması gereklidir. Linux işletim sistemleri için de Openssh kurulu olması gerekmektedir. Sisteminizde bulunmasa bile paket yönetici içerisinden hemen indirip kurabilirsiniz. BU arada openssh Windows işletim sistemi üzerinde de çalışmaktadır. Sizlere SSH bağlantısını kullanarak Putty yazılımı ile Linux sunuculara nasıl bağlanacağınızı açıklayacağız. Öncelikle küçük boyutlu Putty yazılımını bilgisayarınıza indirerek işleme başlayabilirsiniz. Kurulumunu yaptıktan sonra uygulama aşağıdaki gibi karşınıza gelecektir.
Kurulum yapmadan çalışan Putty.exe çalıştırıldığında, karşınıza yukarıdaki ekran gelecektir.
İkinci olarak yapmanız gereken Hostname yazan kısma bağlanmak istediğiniz sunucunun ip adresini yazabilirsiniz.
Eğer bağlanmak istediğiniz sunucu üzerinde özellikle port belirtilmemişse 22 default olarak bırakılır ve devam edilir. Özellikle bir port belirlenmiş ise bu kısma yazılabilir.
Bir sonraki adımda open diyoruz ve siyah komut satırının açılmasını bekliyoruz. Bu alanda size bir soru penceresi görünecektir. Ona da Yes diyerek onay verip devam edebilirsiniz.
Root as kısmına bağlanmak istediğiniz sunucu üzerindeki root ya da oluşturulmuş olan farklı bir kullanıcı adını girebilirsiniz. Password kısmına da belirlenmiş olan parolayı girerek enter demelisiniz. Artık sunucu üzerinde dilediğiniz komutu çalıştırabilirsiniz.
Diyelim ki kullanıcı adınız admin olsun. Komut satırı üzerinde passwd admin “yenişifre” komutunu uyguladığınızda şifrenizin değişmesini sağlayabilirsiniz.
Burada küçük bir not ekleyelim. Parolanızı yazarken ekranda görünmez. Bu sizi yanıltmasın.
İşinize Yarayacak SSH Komutları
rm Dosya silmenizi sağlayan komuttur.
rm -rf Dizin silmenizi sağlayan komuttur.
cd Belirtilen dizine geçmenizi sağlayan komuttur.
cd .. Bir üst dizine geçmenizi sağlayan komuttur.
cd ~ En üst dizine çıkmanızı sağlayan komuttur.
pwd O anda bulunduğunuz dizini gögörüntülemek için kullanılan komuttur.
nano Belirtilen dosyayı text editör ile düzenlemenizi sağlayan komuttur.
df Harddisk istatistiklerini göstermeye yarayan komuttur.
ls -a Gizli dosyalar ve dizinlerle beraber listelemeye yarayan komuttur.
ls -l Bütün dosyaları boyut ve tarihini göstererek listelemeye yarayan komuttur.
cp Dosyayı kopyalamaya yarayan komuttur.
mv Bir dosyayı başka bir dizine taşımanızı sağlar ya da dosya adını değiştirmeye yarayan komuttur.
mkdir Yeni bir dizin oluşturmanızı sağlayan komuttur.
rmdir Belirtilen dizini silmenizi sağlayan komuttur.
uname İşletim sisteminin durumunu gösteren komuttur.
ps -x Sizin çalıştırdığınız işlemleri gösteren komuttur.
ps -a Sunucuda çalıştırılan tüm işlemleri gösten komuttur.
ps -ux Çalıştırılan işlemlerin CPU/RAM kullanımıyla gösteren komuttur.
kill Pid numarası verilen işlemi durdurmaya yarayan komuttur.
kill -9 Pid numarası verilen eggdrop işlemini durdurmaya yarayan komuttur.
killall Belirtilen program türündeki tüm işlemleri durdurmaya yarayan komuttur.
passwd Shell hesabınıza girerken kullandığınız şifreyi değiştirmenizi sağlayan komuttur.
Bu yazımızda SSH nedir, SSH kullanımı ve bazı önemli SSH komutlarından bahsettik. Faydalı olması dileğiyle.